Ψυχολόγος -
Σεξολόγος
Παναγιώτης Κόκκορης

Κατάθλιψη

---

Ποια είναι τα κύρια συμπτώματα της κατάθλιψης;
 

• η έλλειψη όρεξης ή ενδιαφέροντος για ασχολίες που προηγουμένως αποτελούσαν πηγή ευχαρίστησης,
• μειωμένη ή ιδιαίτερα αυξημένη όρεξη,
• ελαττωμένη ή αυξημένη όρεξη για ύπνο,
• απώλεια ενέργειας και γενικής διάθεσης
• σκέψεις αναξιότητας
• απώλεια «κουράγιου»
• ή ακόμα σκέψεις αυτοκτονίας

 

Υπάρχουν διαφορετικές μορφές κατάθλιψης;
  Σε γενικές γραμμές οι καταθλιπτικές διαταραχές χωρίζονται:

• στην μείζονα καταθλιπτική διαταραχή, κατά την οποία τα παραπάνω συμπτώματα εμφανίζονται έντονα με την μορφή επεισοδίων συχνά επαναλαμβανόμενων
• στην επίμονη καταθλιπτική διαταραχή (δυσθυμία), κατά την οποία μερικά από τα παραπάνω συμπτώματα είναι παρόντα για τουλάχιστον δύο χρόνια στην ζωή του ατόμου
• στην καταθλιπτική διάθεση που οφείλεται σε κάποια ιατρική κατάσταση ή σε κατάχρηση ουσιών ή φαρμάκων
• στην διαταραχή προσαρμογής με καταθλιπτική διάθεση, κατά την οποία το άτομο βιώνει αλλαγές στην ζωή του, όπως μετανάστευση, μετακόμιση, αλλαγή εργασίας κ.α.
• στην καταθλιπτική διάθεση που μπορεί να συνυπάρχει με άγχος, κρίσεις πανικού, κ.α.

Αγχώδεις διαταραχές

---

Ποιες είναι οι διαταραχές άγχους;

Γενικευμένη Αγχώδης Διαταραχή: χαρακτήριζεται από ανεξέλεγκτη ανησυχία που αφορά διάφορα θέματα της ζωής του ατόμου (π.χ. θέματα υγείας, σχέσεων, εργασίας κ.α.). Συνήθως συνοδεύεται από δυσκολία στον ύπνο, νευρικότητα, κόπωση, θυμό, δυσκολία συγκέντρωσης, και γενικότερη απώλεια της κοινωνικής και επαγγελματικής λειτουργικότητας.

Διαταραχή πανικού: επαναλαμβανόμενες και απροσδόκητες κρίσεις πανικού. Κατά την κρίση πανικού εμφανίζονται συνήθως έντονα σωματικά συμπτώματα (π.χ. ταχυκαρδία, εφίδρωση, τρέμουλο, δύσπνοια, ζάλη) σε συνδυασμό με τον έντονο φόβο του θανάτου ή της τρέλας.

Αγοραφοβία: φόβος της δημόσιας συγκοινωνίας, των κλειστών χώρων (κινηματογράφους, θέατρα κτλπ), των ανοιχτών χώρων (γέφυρες, ανοιχτοί χώροι στάθμευσης, κτλπ), του πλήθους, και της απομάκρυνσης από το σπίτι χωρίς συνοδεία.

Κοινωνική φοβία ή κοινωνικό άγχος: ο επίμονος φόβος της έκθεσης σε μία ή περισσότερες κοινωνικές συνθήκες, κατά τις οποίες το άτομο μπορεί να αξιολογηθεί από τρίτους (π.χ. δημόσια ομιλία, συζήτηση με παρέα, φαγητό μπροστά σε άλλους κ.α.). Ο φόβος αυτός προκαλεί έκπτωση της κοινωνικής και επαγγελματικής λειτουργικότητας του ατόμου, καθώς τείνει να αποφεύγει συχνά αυτές τις κοινωνικές καταστάσεις.

Ειδικές φοβίες: έντονος φόβος για πολύ ειδικές καταστάσεις και ερεθίσματα (π.χ. ζωοφοβία, αιματοφοβία, κλειστοφοβία, αεροπλανοφοβία, ακροφοβία, φόβος της οδήγησης, κ.α.)

Ιδεοψυχαναγκαστικη διαταραχή (OCD): χαρακτηρίζεται από επαναλαμβανόμενες και ανεξέλεγκτες σκέψεις (ιδεοληψίες) και συμπεριφορές (ψυχαναγκασμούς), που το άτομο νιώθει την ανάγκη να κάνει ξανά και ξανά, για να μειώσει την δυσφορία που του προκαλούν οι αρχικές σκέψεις – ιδεοληψίες. Συνήθως οι σκέψεις – ιδεοληψίες αυτές έχουν περιεχόμενο σχετικό με μόλυνση, ή με την τήρηση της τάξης και της συμμετρίας, ή με την καθαριότητα, ή με ανεπίτρεπτες για την ηθική του ατόμου σεξουαλικές σκέψεις, ή βλάσφημες σκέψεις, ή σκέψεις για πρόκληση κακού στον εαυτό ή στους άλλους. Συνήθως οι συμπεριφορές - ψυχαναγκασμοί που έρχονται ως απάντηση στις σκέψεις – ιδεοληψίες είναι το πλύσιμο των χεριών, οι έλεγχοι σε πράγματα, η τακτοποίηση, κ.α.

Ανάπτυξη δεξιοτήτων

---

Η ψυχοθεραπεία μπορεί να βοηθήσει τους ανθρώπους να αναπτύξουν δεξιότητες, προκειμένου να βελτιώσουν την ποιότητα της ζωής τους, των σχέσεων τους, ή της επαγγελματικής τους επίδοσης.

Μερικές από αυτές τις δεξιότητες που συχνά αποτελούν αίτημα των θεραπευόμενων και στόχοι της ψυχοθεραπείας είναι η βελτίωση της διεκδικητικότητας, της ικανότητας λήψης αποφάσεων, της αναγνώρισης και διαχείρισης των συναισθημάτων (συναισθηματική νοημοσύνη), της επίλυσης προβλημάτων, κα.

Ακόμη η ψυχοθεραπεία έχει φανεί πολύ ωφέλιμη σε ανθρώπους που έχουν ως αίτημα και στόχο να αναπτύξουν κάποια στοιχεία της προσωπικότητας τους, στα οποία πιστεύουν πως υστερούν, ή να διαχειριστούν άλλα στοιχεία, τα οποία είναι δυσφορικά για τους ίδιους.

Κάποια παραδείγματα στοιχείων της προσωπικότητας που πολύ συχνά ‘δουλεύονται’ στην ψυχοθεραπεία είναι η χαμηλή αυτοεκτίμηση, η παρορμητικότητα, ο έλεγχος του θυμού, η αναβλητικότητα, κ.α.